Gjatë
studimeve në Paris ishte student i dalluar për çka dëshmon
vlerësimi i suksesit në diplomë dhe si i tillë edhe në Sarajevë
ishte demonstrator
për studentët e vitit I dhe II në Degë dhe një vjet kryetar i
Klubit të Romanistëve.
Ka shërbyer 1
vjet mësues në fshatin Krythë të Ulqinit, profesor i gjuhës
frënge dhe asaj latine në gjimnazin e Gjilanit (1965-1969),
bashkëpunëtor profesional në Bashkësinë Krahinore të Kulturës,
asistent
në Seksionin e Historisë së Kulturës Kombëtare në Institutin
Albanologjik të Prishtinës, në fillim bashkëpunëtor i jashtëm i
Fakultetit Filozofik të Prishtinës (1969/1970), ku ka ligjëruar
gjuhën latine. Prej vitit 1971 mësimdhënës i gjuhës frënge, një
kohë edhe të asaj latine në Degën e Gjuhës dhe Letërsisë
Frënge të porsaformuar pranë Fakultetit Filozofik (tashti atij të
Filologjisë), ku prej vitit 1985 zgjidhet profesor ordinar. Si i
tillë pensionohet në vitin 2003, duke qenë gjithnjë i angazhuar
në procesin mësimor deri më 2008, në studimet trevjeçare dhe ato
të masterit, ku ka ligjëruar gjuhën frënge, latine, përkatësisht
disa lëndë në studimet master si në nivelin e Degës së vet
ashtu edhe në nivelin e Fakultetit. Ka mbajtur ligjërata nga gjuha
latine për studentët e Farmacisë (4 vite) në Fakultetit e
Mjekësisë në Prishtinë, kurse gjatë vitit akademik 2006/2007 ka
mbajtur mësim në Degën e Anglistikës të Universitetit Shtetëror
të Tetovës.
Në vitin
1968/69 regjistrohet në studimet pasuniversitare (drejtimi shkencor)
në Seksionin e Romanistikës të Fakultetit të Filologjisë të
Beogradit ku, më 10.XII. 1972, mbron me sukses të dalluar temën
Shprehjet idiomatike në tekstet
bashkëkohore serbokroate për gjuhën frënge.
Po në këtë Fakultet, në qershor të vitit 1979, mbron me sukses
të lartë disertacionin e doktoraturës me temë Fjalitë
hipotetike me SI në gjuhën bashkëkohore letrare frënge.
Veprimtaria
shkencore e profesionale: Përveç punës
së tij të rregullt në procesin mësimor në Fakultetin e
Filologjisë të Universitetit të Prishtinës, R. Ushaku ka ushtruar
funksione të rëndësishme në organet mësimore-shkencore të
Fakultetit dhe të Institutit Albanologjik ( ku në periudhën
1982-1984 ishte anëtar i Këshillit Shkencor), kurse gjatë viteve
1989-1991 gjendej në funksionin e kryetarit të Këshillit
Mësimor-Shkencor të Universitetit të Prishtinës, funksion ky prej
të cilit u shkarkua me dhunë në fillim të prillit të vitit
1991. Gjatë dy mandateve ka qenë kryetar i Degës
Gjuhë dhe Letërsi Frënge të
Fakultetit të Filologjisë
të Prishtinës viti 1980/81 dhe 2000-2003.
Me punë krijuese, e më vonë
edhe kërkime shkencore ka filluar të merrej në fillimin e viteve
gjashtëdhjeta. Për këto qëllime edhe ka qëndruar disa herë në
botën e jashtme si bursist i Qeverisë Frënge (1972/73, 1985, 1998,
2000), i Qeverisë Italiane (Venecie 1983), Shqipëri (1975), pastaj
në kërkime individuale në Gjermani (1998, 2000), dhe në
republikat e ish-Jugosllavisë.
Ka mbajtur
ligjërata në vend dhe në botë, prej të cilave vlen të ceket ajo
Structures parallèles
lexico-sémantiques des locutions en
français-italien-albanais-serbocroate
(Strukturat paralele leksiko-semantike të lokucioneve në gjuhën
frënge-italiane-shqipe e serbokroate) me ftesën e prof. R. L.
Wagner-it më 18.05 1973 për asistentët dhe mësimdhënësit e
Ecole des Hautes Etudes
të Universitetit të Sorbonës. Ka mbajtur edhe disa ligjërata apo
referime shkencore në Seminarin Ndërkombëtar
për GJLKSH për të huaj në Prishtinë e Tiranë (1987, 1989, 1990,
1996, 2000). Ka qenë i ftuar në Tiranë në vitin 1981 për të
mbajtur ligjëratën me titull Sistemet
hipotetike me SI në gjuhën frënge dhe barasvlerësit e tyre në
gjuhën shqipe (nuk është realizuar
për shkak të gjendjes politike pas demonstratave të vitit 1981 në
Kosovë), kumtesë kjo e prezantuar më vonë në një kongres të
gjuhësisë së aplikuar në Sarajevë më 1983.
Ka marrë pjesë me kumtesa apo
prezantuar rezultate shkencore në shumë kongrese, simpoziume e
tubime të ndryshme shkencore me karakter vendor e ndërkombëtar,
prej të cilave po i shënojmë disa: Prishtinë (1973, 1974, 1977,
1978, 1980, 1982, 1983,1884, 1985,1986, 1987, 1988, 1990,1997,1997,
1998, 1999, 2000 e tutje), Dubrovnik (1979), Hvar (1982), Sarajevë
(1983), Helsinki (1985), Zagreb (1985, 1988), Herceg-Novi (1986),
Sofje (1989), Lubjanë (1989), Sokobanjë-Beograd (1989), Plitvice
(1990), Tiranë (1992, 1996, 2004), Ulqin (1995, 2005, 2011, 2012),
Shkodër (1998, 2000, 2005, 2008), Tuz (1998), Durrës, prill 2011 e
ndonjë tjetër.
Veprat e tij të deritashme janë
botuar në gjuhën shqipe, serbokroate, kryesisht të shoqëruara me
versione të shkurtra në gjuhën frënge ose angleze, kurse punimet
e tij kryesisht në gjuhën shqipe, serbokroate (shpesh me
përmbledhje në gjuhë botërore), si dhe në gjuhët frënge,
angleze, gjermane japoneze. Ato në gjuhën shqipe e serbokroate janë
kryesisht të shoqëruara me përmbledhje në gjuhë botërore,
frënge, angleze apo gjermane.
Ka
bashkëpunuar me revista në vend dhe jashtë, si autor, anëtar i
redaksive apo këshilltar gjuhësor i ndonjërës prej tyre, siç
janë ato: Gjurmime albanologjike,
Onomastica Jugoslavica, Studime filologjike, Studia albanica, Kultura
popullore, Studia philologica, Stremljenja, Përparimi, Fjala,
Enciklopedija Jugoslavije (botimi në
gjuhën serbokroate dhe shqipe), Jehona,
Flaka e vëllazërimit, Gjuha shqipe, Buletini i Fakultetit Filozofik
të Prishtinës, Filologji-Philology
të Fakultetit të Filologjisë-Prishtinë, Art-Club,
Lemba, “Buzuku”, Dija Ulqin,
Malësia-Podgoricë,
Orana-Shkodër,
Shkodra në shekuj-Shkodër,
SNGJLKSH Prishtinë-Tiranë dhe në botime të tjera të veçanta të
JAZU-Zagreb, ASH të Shqipërisë
dhe ASHA të Kosovës
e ndonjë tjetër. Është marrë, edhe pse jo intensivisht, edhe me
përkthime a adaptime të teksteve shkollore të gjuhës latine dhe
asaj frënge, si dhe me përkthime të poezive, eseve, fejtoneve,
tregimeve, novelave, dramave nga gjuha frënge, italiane,
serbokroate. Ka përkthyer nga gjuha frënge një vepër vëllimore
me titull Le Prophète de l’Islam
(Muhammedi A.S. Jeta v. I dhe vepra
v.II) nga autori Muhammad Hamidullah,
vepër që gjithsej kap rreth 1000 faqe të formatit A4 në botim të
Logos-A, Shkup-Prishtinë-Tiranë, 2011.
Ka qenë
mentor i një kandidati-magjistri në Fakultetin e Filologjisë të
Beogradit (mbrojtja më 03. XII 1982), anëtar i dytë i një
komisioni për mbrojtjen e një doktorature në Fakultetin e
Filozofisë të Sarajevës (mbrojtja më 01.VIII. 1988). Ka formuar
si mentor disa doktorë të shkencave filologjike në Prishtinë
(1997, 2006), 2 magjistra në Prishtinë (2000, 2005) dhe ka qenë
anëtar i disa komisioneve për mbrojtjen e magjistraturave
dhe doktoraturave në Prishtinë (1980, 1990, 1996, 1998, 2000 e
këtej). Ishte bashkëmentor i një kandidati për doktor të
shkencave filologjike në Paris (mbrojtja: 25 maj 2001), dhe në
vazhdim mësimdhënës-mentor në studimet MASTER në Prishtinë.
Ka mbajtur ligjërata studentëve
të shkallës së III në Fakultetin e Filologjisë të Prishtinës.
Për herë të parë, në vitin 1990, ka qenë i propozuar nga
Këshilli Mësimor-Shkencor i Fakultetit të Filologjisë kandidat
për anëtar të ASHA të Kosovës.
Aktualisht është anëtar aktiv
(i rregullt) i Akademisë Evropiane të Arteve (Académie Européenne
des Arts) me seli në Belgjikë (Leuze).
Me ftesën
zyrtare nga Departamenti i Frëngjishtes të Universitetit 8 të
Parisit, për një qëndrim njëmujor gjatë dhjetorit 2000,
R.Ushaku ftohet të mbajë edhe dy ligjërata (Shkresa e datës 25
tetor 2000 e nënshkruar nga përgjegjësi i Departamentit, zotëriu
Christopher Lucken, si dhe ajo e datës 18 janar 2001, e lëshuar nga
Universiteti i Parisit 8 –Vincennes Saint-Denis). Ligjërata me
titull Les traces de la langue et de la
culture albanaises dans le roman de Florimont d’Aimon de Varennes
(XIIe s.) është mbajtur në
Université de Paris 8 Vincennes
Saint-Denis, më 20 dhjetor 2000, kurse
ajo me titull La traduction du poème
“Les Djinns” de Victor Hugo en albanais et les problèmes de la
traduction littéraire në Université
de Paris 3 – Sorbonne Nouvelle, më
21 dhjetor 2000. Në vijim, profesor Ushaku, me një shkresë zyrtare
të 14 qershorit 2001, u ftua për të marrë pjesë në konferencën
e historisë dhe filologjisë shqiptare në Ecole des Hautes Etudes
–Sorbonne (nuk u realizua për shkaqe objektive).
Në kohët e mëvona (10 prill
2008) mbajti ligjëratë shkencore në Universitetin “Luigj
Gurakuqi” të Shkodrës. Më 25 maj
2001 ishte në Paris (INALCO-Sorbonne Nouvelle) si bashkëmentor në
komisionin për mbrojtjen e tezës së doktoraturës me titull “La
place de l’adjectif épithète dans le groupe nominal en français
et en albanais” të kandidatit mr. Mehdi Halimi (krahas mentorit,
zotëri Jack Feuillet dhe anëtarëve Pierre Martinez, profesor i
Université Paris VIII
dhe Claude Müller, profesor i Université
de Bordeaux).
Gazeta Kronika
që del në Malin e Zi në gjuhën shqipe, e shpalli personalitet të
vitit 2001, kurse Shoqata e artistëve dhe intelektualëve Art
Club nga Ulqini e shpalli laureat të
Shpërblimit vjetor të Art Club-it për vitin 2002 (informata në
Koha javore
e 9 janarit 2003 me titull Ruzhdi Ushaku
laureat i shpërblimit vjetor, si dhe
gazetat Bota sot, Zëri, Epoka e re
etj.).
Ndërkaq, në
vitin 2003, me rastin e kremtimit të 65 vjetorit të lindjes dhe 40
vjetorit të punës krijuese –shkencore, OJQ-të e Ulqinit e
propozuan të shpallet QYTETAR NDERI të Ulqinit. Këto ngjarje u
shënuan në mediat e shkruara dhe elektronike në emisione speciale
në TV Podgorica, TVT. Intelektuali ulqinak Ali Llunji realizoi një
emision dokumentar me titull Majave të
shkencës kushtuar R. Ushakut (u emetua
disa herë në programet e RTK-së prej 13 tetorit të vitit 2005,
dhe në TV TEUTA të Ulqinit. Më vonë këtë do ta bënte edhe mr.
Haxhi Shabani për TV e Podgoricës emetuar në tetor-nëntor 2006,
Mustafë Ferizi për RTK-në e ndonjë tjetër. Më 26 nëntor të
viti 2011, nga Federata Ndërkombëtare për Paqë mori mirënjohjen
AMBASSADOR FOR PEACE.
II
V e p r a t: 1. Kërkime
filologjike, Prishtinë, Rilindja,
1981, 277 f.
2.
Hipotetične rečenice sa SI u savremenom francuskom jeziku
književnih tekstova -Les propositions hypothétiques introduites par
SI dans des textes littéraires en français contemporain (
Fjalitë hipotetike me lidhëzën SI në gjuhën bashkëkohore frënge
të teksteve letrare botar në serbokroatisht dhe version përmbledhës
në gjuhën frënge), Priština, Filozofski fakultet-Prishtinë,
Fakulteti Filozofik, 1983, 226 f.
3. Paralele
të ligjërimit poetik. Kërkime dhe trajtime gjuhësore (Parallèles
du langage poétique-Recherches et traitements linguistiques),
Prishtinë, Rilindja, 1986, 232 f.
4.
Ulqini në gjurmët e shekujve,
Ulqin, Art Club, 1991, 189 f. 5.
Hulumtime etnolinguistike (Ethnolinguistic researchs),
Prishtinë, Fakulteti i Filologjisë-Faculty of Philology-Prishtina,
2000, 271 f. 6.
Veprimtaria shkencore e prof. dr. Ruzhdi Ushakut, Ulqin,
Fondacioni LIKA Foundation, 2003, 126 f. 7.
Ndihmesa onomatologjike nga hapësira iliro-arbërore,
Prishtinë,Fakultetit
i Filologjisë-UP, 2006, 213 f. Ulqini
nga dritaret e kohës, (
me bashkautorin Jusuf Lika), Ulqin, Fondacioni LIKA Foundation, 2006,
422 f. Ulqini
në përmasa kërkimi dhe frymëzimi,Ulqin,
Fondacioni LIKA Foundation, 2010,
337 f. N.B.
Brenda këtij libri më të ri, shih e krahaso edhe shkrimin Ali
Llunjit Prof. dr. Ruzhdi Ushaku krijues
i etnicitetit kombëtar (f. 313-333),
ku gjenden edhe disa vlerësime më të vona për veprën e
R.Ushakut. Për vlerat e këtij libri kanë shkruar Prof. dr. Moikom
Zeqo dhe Dr. Sabina Osmani
në gazeta e revista të ndryshme dhe faqet e internetit.
*Ishte profesor imi, tash në pension, për të cilin kam shumë respekt, pafundësisht.
Udhëzimet e para se si duhet shkruar, i pata
marrë prej Tij, gjatë bisedave në dalje të fakultetit. Materiali
për punën e tij shkencore ka 64 faqe. E solla në
blog për lexuesit për t' u informuar. Me këtë dua vetëm të
theksoj mirënjohejn dhe krenarinë time,
që isha student i tij...Një profesor i
qetë, i urtë dhe një linguist i madh dhe
i përkushtuar. Duke vështruar fotografinë e tij, m' u kujtuan
çastet kur qe futur policia në fakultet dhe ishte viti 81, e ai po
na mbante ligjërata...si studentë ishim të përzier: shqiptarë,
malazez, boshnjak dhe serb, kurse ligjëratat,
mbaheshin vetëm në gjuhën frënge...Këtu
dua të përkujtoj me mall dhe respekt të madh edhe profesor Masar
Stavilecin, profesor Halit Halimin, të ndjerin profesor Mensur
Raifin dhe Murat Bejtën. Për veprimatarinë e tyre herën tjetër.
Këta ishin profesorë të mëdhenj dhe kur
ishim me Fatonin në Universitetin e Dizhonit, patëm marrë aq shumë
komplimente sa na ftuan edhe në Radio France International, ku patëm
lexuar poezinë e Nolit Anës
Lumenjve, përkthyer për
mrekulli nga dikush në Shqipëri, që na e pat dhënë me vete prof.
Mensur Raifi dhe EPIKËN e Ali Podrimjes, që e pata përkthyer
unë...Recitimi poezive qe shoqëruar me kitarë dhe ishte korriku i
vitit 82...
Keine Kommentare:
Kommentar veröffentlichen